عزت نفس چیست؟

اگر در اینترنت سرچ کنید تعاریف متعددی را در مورد عزت نفس مشاهده خواهید کرد. ولی عزت نفس به طور کلی باوری است که شخص نسبت به خود و ارزشهایش دارد و می توانیم بگوییم که عزت نفس سلامت ذهن است و پرداختن فوری به آن اهمیت فراوان دارد. زندگی با فقدان عزت نفس به شدت ما را در شرایط نامطلوب قرار می دهد. فردی که عزت نفس بالایی دارد خودش را انسانی ارزشمند می داند، برای دیگر افراد جامعه ارزش و احترام بالایی برقرار است، برای تمامی موجودات زنده احترام و ارزش قائل است و از آن مهمتر برای محیط زیست هم احترام بالایی قائل است یعنی فرد هم خود را ارزشمند می داند و هم برای تمامی افراد و موجودات دیگر نیز احترام و ارزش قائل است. اگر بخواهیم تعریف عزت نفس را بیشتر بسط دهیم می تواند دو معنای ذیل را در بر داشته باشد:

1- عزت نفس اعتماد به توانایی خود به کنار آمدن با چالشهای زندگی است.

2- اعتماد به حق خود برای موفق بودن و شاد بودن است.

نشانه های عزت نفس بالا

• اعتماد کردن به ذهن و دانستن این که هر انسانی در دنیا لایق خوشبختی است جوهر و عصاره ی عزت نفس است.
• تحقیر کردن دیگران نشانه آشکار کمی عزت نفس است.
• عزت نفس بالا یعنی رابطه مخرب با خود را کنار بگذاریم یعنی در هر شرایطی خودم را دوست بدارم و بپذیرم، حتی اگر اشتباهی مرتکب شده باشم در این حالت من می توانم از اشتباه خود درس بگیرم و در آینده بهتر ظاهر شوم.
• خود ار مسئول صدرصدی تحقق خواسته های خود دانستن یکی از نشانه های آشکار عزت نفس بالاست. یعنی باور داشته باشیم که کسی غیر از خودمان باری تحقق خواسته هایمان به ما مدیون نیست. متاسفانه در کشور خودمان و در جامعه متوجه شده ام که افراد زیادی خود را قربانی تصمیمات دیگران می دانند مثلاً من فردی را می شناسم که پدر و مادرش را مسئول عدم موفقیت خود می دانست و باور داشت که اگر پدر و مادر امکانات لازم را برای او مهیا می کردند راحت تر می توانست به اهداف خود برسد در حالیکه این اصلاً درست نیست. ما تا زمانی که مسولیت صدرصدی تمام  اعمال و کارهای خودمان از جمله سلامتی، اهداف مالی و …. را به عهده نگیریم، راه به جایی نخواهیم برد.
• عزت نفس بالا یعنی ابراز وجود کنیم. ابراز وجود کردن یعنی روی پای خود بایستیم، حرف خودمان را بزنیم و کاملاً خودمان باشیم. به این معنا که در همه زمینه های انسانی به خودمان احترام بگذاریم. چندی پیش در یک ماموریت اداری با تعدادی از همکاران بودم و موقع نهار به یک رستوران رفتیم موقعی که منوی غذا را آوردند از همکارانم خواستم که هر کدام غذای مورد علاقه خود را سفارش دهند. یکی از همکاران گفت هر چی را که شما می خواهید من هم همان را می خواهم و این پیشنهاد به خوبی عزت نفس پایین  همکار من را نشان می داد. زندگی من متعلق به دیگران نیست، من برای آنها زندگی نمی کنم تا مطابق انتظار دیگران زندگی کنم. تازه در اینجا هیچ اجباری هم در کار نبود.

برای اینکه عزت نفس خودمان را تقویت کنیم، باید باورهای قدرتمندی را در خودمان ایجاد کنیم و در راستای آنها عمل کنیم. عصاره تمام این باورها، اعتقاد قدرتمند به ارزشمندبودن خود است. تعدادی از این باورها را با هم بررسی می کنیم.

باورهای مهم در رابطه با عزت نفس

باورهایی در رابطه با خودمان که از عزت نفس حمایت می کنند به شرح ذیل هستند.

• من حق زندگی دارم. بعضی از افراد خودشان را موجودی اضافی و سربار می دانند و خودشان را به اندازه کافی ارزشمند نمی دانند و این باور خیلی مخربی است که جلوی موفق شدن ما را می گیرد و ما را به این باور می رساند که ما لایق یک زندگی شاد نیستیم.
• من ارزشمند هستم.
• حق دارم که به نیازها و خواسته های خودم توجه کنم و آنها را مهم در نظر بگیرم. هر انسانی یک سری نیازها دارد و باید به آنها احترام بگذارد از جمله نیاز به دوست داشته شدن، نیاز به احترام
• قرار نیست من مطابق میل و خواسته های دیگران زندگی کنم. زندگی من متعلق به خود من است. در مثال بالا هم توضیح دادم که ما باید نظر خودمان را محترم بشماریم و لازم نیست مطابق میل و خواسته های افراد دیگر زندگی کنیم.
• من انسانی دوست داشتنی هستم.
•  من لیاقت آن را دارم که با من با ادب و نزاکت رفتار شود.

اگر دیگران با من مودبانه برخورد نکنند مشکل آنهاست. مشکل من زمانی شروع می شود که توهین و تحقیر آنها را بپذیرم.

در مقالات بعدی بیشتر در رابطه با عزت نفس خواهم نوشت.